(Dutch version and book club calendar below)
One of the free services that Direct Dutch offers to its students and to others is the fortnightly Direct Dutch Book Club. In the 30 months of our existence the members of the club have read fourteen novels, more than 10 short stories and many poems. And what’s more, in January 2015 and January 2016 we read three plays and together we went to see the performances in the theatre.
Interested? I’ll tell you a little about our Book Club. Every two weeks I look forward to the meetings of our reading group. It is great to witness the experiences of those who are new Dutch culture and language. They learn a lot of vocabulary and can practise their fluency during the occasionally very heated discussions. They also get a unique insight into the consciousness of the nation via our authors. For me as a Dutchman there is also a benefit. I really enjoy reading and rereading Dutch classical and contemporary novels and short stories. Every time I am surprised how completely fresh and new the stories sound. This is because I get the opportunity to see them through the eyes of our members, who are not familiar with our customs and traditions.
I’ll try to explain. The other week 21 members and eight of their partners went to see a performance of Op hoop van zegen (The Good Hope) by the Appeltheatre in their wonderful theatre in Scheveningen. In two sessions in January 2016 we read this Dutch classic which was written by our own version of Shakespeare, Shaw and Checkov, Herman Heijermans in 1900. As most Dutchies I had heard of the play and I knew more or less what it was about, but I had never read it or seen it. As most Dutchies I knew about the old and miserable Kniertje the wife of a fishing family whose male members all drowned. I had the idea that the play was a sentimental melodrama. How wrong I was!
While reading the play in the reading group, I already noticed the humour and the interesting details because I had to explain them to our members who were not familiar with the poverty and the tragedies of ordinary people living in fishing villages at the turn of the 19th century. The text was not easy to read because Heijermans used a dialect of his own device, a mixture of all kinds of coastal dialects. Yet, after a while we got the hang of it.
The performance in the Appeltheater in Scheveningen turned out to be a memorable night. It began with an interesting introduction by Michiel van Zuijlen. He spoke to us in crystal-clear Dutch and explained who Heijermans was and why he had written it. Her compared the play to the painting ‘The Potato Eaters’ by Vincent van Gogh which pays respect to the poor labourers who were on the bottom of the social ladder in the nineteenth century.
The play itself proved difficult to follow in the first half but after the interval the words, the drama and the passions of the actors came across and left a deep impression on us. Some of us even had to admit that they had been in tears. But the play did not become melodramatic in any way. So thank you, people in the Appeltheater for a wonderful experience. We now know the true context of ‘De vis wordt duur betaald’.
If you have a level of at least B1 and a true interest in literature and the Dutch language and its culture, you can join our free Direct Dutch Book Club. Send an e-mail to hisgen@bart.nl for more information.
Kort verslag theaterbezoek Op hoop van zegen van het Appeltheater
Het is geweldig dat zoveel boekenclubvrienden zijn meegegaan naar Op hoop van zegen van Herman Heijermans, het enerverende vissersdrama uit 1900, gespeeld door Toneelgroep De Appel. Het was niet gemakkelijk om het eerste Bedrijf te volgen, ook niet voor de Nederlanders onder ons. Ik was blij dat we het stuk met elkaar hebben gelezen. Maar het deel na de pauze was heel dramatisch en ook makkelijker te begrijpen.
Van de vrienden die ik na afloop heb gesproken hoorde ik dat ze het een heel emotioneel stuk vonden en sommigen van jullie hebben zelfs gehuild. Het is wonderlijk dat een honderdvijftien jaar oud stuk nog zoveel emoties kan losmaken. Vooral de rollen van Kniertje
We waren ook erg onder de indruk van de korte introductie van de educatieve medewerker van De Appel Michiel van Zuijlen. Hij vertelde over het boeiende leven van Herman Heijermans (1864-1924) en de impact van zijn toneelwerk.
Heijermans groeide op in Rotterdam als oudste zoon in een joodse familie met elf kinderen. In zijn carrière maakte hij een valse start omdat de handel in lompen en oude metalen die hij samen met zijn broer was begonnen, bijna failliet ging. Heijermans had een schuld van wel dertigduizend gulden. Een enorm hoog bedrag in die tijd. Om zijn schuld terug te kunnen betalen, ging hij schrijven. Hij heeft zijn hele leven ontzettend veel geschreven. Hij was wat we noemen een echte ‘broodschrijver’. In 1893 werd Heijermans de eerste toneelcriticus van de krant De Telegraaf. Omdat hij veel negatieve kritiek had op het toneel dat hij zag, ging hij zelf toneelstukken schrijven.
Net als andere schrijvers in zijn tijd was hij een overtuigd socialist en sinds 1897 was hij lid van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP, de voorloper van de Partij van de Arbeid, de PvdA). Veel van wat hij schreef was daarom ook zeer sociaal betrokken. Op hoop van zegen (1900) gaat over de verschrikkelijke omstandigheden van de zeevissers in Scheveningen en Katwijk aan Zee. Het gaat ook over de kloof tussen de rijke reders en de arme vissers.
Op hoop van zegen was een gigantisch succes en niet alleen in Nederland. Het wordt nog steeds over de hele wereld gespeeld, vooral in Rusland en Zuid Amerika. De meeste Nederlanders kennen het stuk alleen maar van de frase: “De vis wordt duur betaald”. Dit betekent dat de vissers voor het vissen op zee moeten betalen met ‘dure’ mensenlevens.
Nederlanders weten ook dat de belangrijkste rol die van de oude vissersvrouw Kniertje is. Maar verder weten ze niets van deze schrijver die kan worden gezien als de Nederlandse Shakespeare, Shaw of Tsjechov. Door zijn internationale succes heeft Heijermans vanaf 1907 een tijd in Berlijn gewoond. Hij deed dit ook omdat zijn stukken daar auteursrechtelijk waren beschermd. In Berlijn schreef Heijermans over de vreselijke situatie van de arbeidersklasse.
Michiel noemde Op hoop van zegen een typisch Nederlands stuk en hij vergeleek het met de schilderijen van Jan Steen uit de Gouden Eeuw en met De aardappeleters van Vincent van Gogh uit de negentiende eeuw. Beide kunstenaars schilderden huiselijke taferelen met heel veel interessante details. Zo schilderde Heijermans ook maar dan met woorden en dat verklaart misschien wel zijn succes. Nederlands volkstoneel gaat niet over heroïsche situaties in een elitaire setting maar over kleine alledaagse gebeurtenissen met kleine maar hartverscheurende menselijke drama’s.
Silvia schreef mij dat zij bij het lezen van Heijermans moest denken aan het werk van de Ierse schrijver J.M. Synge en daar zit wel wat in. Ze gaf mij na afloop van de voorstelling een kritisch gedicht van Christian Morgenstern over Herman Heijermans. Hier is een fragment uit het lange gedicht, vertaald in het Nederlands.
“Wie zich met kunstenaars meten wil,
die moest eerst maar eens leren – schrijven.
En als het op een dag werkelijk zo was
dat een God jou deze gave zou schenken,
wel, dan begint je lijdensweg pas:
dan moest je eerst maar eens leren – denken.”
Hier is de agenda voor de komende veertien bijeenkomsten van de boekenclub van januari tot en met juni 2016. Alle bijeenkomsten zijn op woensdagavond van 19.30 tot 21.30 uur.
februari en maart: Joe Speedboat, Tommy Wieringa (2005)
10 en 24 februari, 9 en 23 maart
april en mei: F. Bordewijk (1884 –1965), drie korte romans Blokken (1931), Knorrende beesten (1933) en Bint (1934)
6 en 20 april, 4 en 18 mei
juni: (tekst en schrijver nog niet bekend)
1, 15 en 29 juni
Hieronder nog even in het kort wat en waar de boekenclub is en wat we doen:
– de boekenclub is elke twee weken op woensdag bij Direct Dutch, Laan van Nieuw Oost-Indië 275, Den Haag van half acht tot half tien;
– de boekenclub is gratis, ook voor niet-studenten van Direct Dutch;
– Nederlanders zijn ook welkom;
– je hoeft het boek niet te hebben gelezen,
want we lezen fragmenten uit het boek in de workshop;
– kom alsjeblieft op tijd (om half acht);
– koffie, thee en frisdranken zijn gratis;
– als het zo uitkomt, kijken we naar interessante videofragmenten van interviews of de film van het boek;
– we spreken twee uur Nederlands;
– ik apprecieer het als je me vertelt of je komt
(dan weet ik op hoeveel mensen ik kan rekenen).